EFJ i SafeJournalists zahtijevaju brze, temeljite i nezavisne istrage svih prijavljenih incidenata

foto: Pixabay / Ilustracija

Evropska federacija novinara (EFJ), zajedno s partnerima iz platforme Media Freedom Rapid Response (MFRR) i mreže SafeJournalists, ukazala je na alarmantne slučajeve zastrašivanja i opstrukcija u radu kojima su bili izloženi novinari i novinarke prilikom izvještavanja o parlamentarnim izborima održanim 11. maja u Albaniji.

Od izbora, najmanje 20 novinara i medijskih radnika suočilo se s ometanjem i pritiscima tokom izvještavanja, uključujući pritiske od strane javnih zvaničnika. Svi incidenti dokumentovani su na više videozapisa.

Tokom izbornog dana, najmanje pet novinara koji su izvještavali o glasanju doživjelo je alarmantne incidente širom zemlje, uključujući verbalno zlostavljanje, fizičku agresiju i ometanje u radu. Incidenti koje su MFRR i SafeJournalists dokumentovali tog dana uključuju fizički napad na novinara Armanda Rabija u Đirokastri, prisilno brisanje snimljenog materijala s telefona Else Xhindole u Pogradecu i nasilni sukob u kojem se poslanik Socijalističke partije Erion Braçe tokom prenosa uživo iz neslužbene izborne kancelarije u Tirani obrušio na ekipu Syri TV i novinarku te televizije Ambroziju Metu.

Novinari su se, takođe, suočili s proizvoljnim ograničenjima od strane osoblja biračkih mjesta, čime je prekršen Izborni zakon Albanije. Akreditovanim medijskim posmatračima u Draču navodno je bilo onemogućeno da dokumentuju glasanje, dok je u Sarandi Enriku Gabi iz Euronews Albania bilo dozvoljeno snimanje u trajanju od samo 15 minuta, što predstavlja kršenje službenih pravila koja omogućavaju pristup medijskim radnicima. U saopštenju se podsjeća da je Gaba i ranije bio izložen opstrukcijama od strane izabranih zvaničnika tokom opštinskih izbora u augustu 2024. godine.

Organizacije su podsjetile da javni zvaničnici imaju posebnu dužnost da osiguraju transparentnost izbornog procesa te da omoguće novinarima da bez ometanja i nasilja prate kampanje, procedure glasanja i brojanje glasova.

“Ovi incidenti izazivaju zabrinutost u vezi sa stanjem slobode medija i slobodnim protokom informacija u Albaniji, jer vlasti nisu obezbijedile okruženje za fer, uravnoteženo izvještavanje i transparentnost tokom izbornog procesa”, navedeno je u saopštenju.

Nakon objave rezultata glasanja, prijavljeni su i drugi incidenti u koje su bili uključeni zvaničnici opozicione Demokratske partije Albanije. Dokumentovano je najmanje deset verbalnih napada tokom izvještavanja o porazu stranke. Generalni sekretar Demokratske partije Flamur Noka više puta je diskreditovao i odbijao pitanja novinara Report TV-a i A2, kanala u partnerstvu s CNN-om. Tokom protesta Demokratske partije održanog 16. maja, koji je imao za cilj ukazivanje na navodnu izbornu prevaru, stranački zvaničnik Edi Paloka oteo je novinarki Euronewsa Sari Demushi akreditaciju za Samit Evropske političke zajednice, koji se održavao u isto vrijeme kada i protest.

Ovaj fizički sukob, zajedno s uvredama i ometanjem snimanja koje su činili drugi stranački zvaničnici, podstakao je neprijateljsko ponašanje učesnika protesta prema novinarima, što je pojedine novinare, uključujući Demushi, navelo da napuste događaj zbog sopstvene sigurnosti, upozoravaju organizacije.

MFRR i SafeJournalists pozvali su albanske vlasti da sprovedu brze, temeljite i nezavisne istrage svih prijavljenih slučajeva nasilja, zastrašivanja i ometanja novinara od strane javnih službenika i drugih pojedinaca.

Nakon izbora, organizacije su ponovo pozvale izabranu administraciju Socijalističke partije da preduzme konkretne korake ka jačanju slobode medija u Albaniji, te su pozvale sve političke stranke da se suzdrže od miješanja u rad novinara i javno osude sve oblike neprijateljstva prema medijima.

Izvor: EFJ, SafeJournalists

___