Nakon privremenog prekida televizijskog i radijskog programa Radio-televizije Federacije Bosne i Hercegovine (FTV) 8. maja 2024., partneri Media Freedom Rapid Response (MFRR), projekta koji prati i reaguje na kršenje slobode medija u državama članicama Evropske unije (EU) i zemljama kandidatima, osudili su neodgovorno političko upravljanje koje je stvorilo krizu i dovelo do direktnog kršenja prava građana na slobodu informacija, javio je MFRR u saopštenju.

 

Dugogodišnji finansijski spor između nacionalnog javnog servisa (BHRT) i federalnog javnog kanala BiH (FTV), dva od tri javna servisa u BiH, doveo je do, istakao je MFRR, nezapamćenog medijskog zamračenja po nalogu Upravnog odbora BHRT-a. Zbog toga je većina programa bila zamijenjena testnim signalom od 6 sati ujutro 8. maja. Signal FTV-a ponovo je aktiviran dan kasnije po nalogu Općinskog suda u Sarajevu, koji je BHRT-u zaprijetio novčanom kaznom, podsjetio je MFRR.

 

Tužilaštvo BiH, dodaje se u saopštenju, izdalo je 15. maja naredbu za provođenje istrage o odgovornosti članova Upravnog odbora Javnog radiotelevizijskog sistema BiH (BHRT, FTV, RTRS) čijih dvanaest članova imenuju entitetski parlamenti i parlament BiH.

 

“Većina problema s kojima se danas suočavaju BHRT i FTV proizilazi upravo iz činjenice da Zakon o javnom RTV sistemu, koji je donesen 2005. godine i koji je u proteklom periodu više puta dopunjavan, nikada nije u potpunosti implementiran u praksi, niti se poštuje“, poručeno je u izjavi iz Udruženja BH novinari, koju je prenio MFRR. BH novinari su osudili ogroman nedostatak političke volje da se situacija riješi.

 

Taj sistem, navodi MFRR, dodatno je narušen 2017. godine jednostranom odlukom RTRS-a, Radiotelevizije Republike Srpske, jednog od dva entiteta u BiH, da ne poštuje važeći Zakon o raspodjeli RTV takse, te nastavkom spora između dva emitera u Federaciji BiH.

 

“Nadamo se da će istraga Tužilaštva BiH biti dodatni signal članovima Upravnog odbora tri javna emitera da se hitno vrate na ključne zakonske odredbe o načinu naplate i raspodjele RTV takse”, dodali su BH novinari u izjavi koju prenosi MFRR.

 

Misija MFRR-a u BiH koja je organizovana u oktobru 2023. upozorila je da je samo postojanje bosanskohercegovačkih javnih servisa ugroženo ukoliko se višegodišnja kriza hitno ne riješi. MFRR podsjeća da se situacija dodatno pogoršala u decembru 2023. godine, kada jedini izvor prihoda BHRT-a nije prikupljen nakon ugovornog spora s upravom BHRT-a. BiH je tada, navodi MFRR, bila na rubu da postane jedina evropska zemlja bez javnog emitera, što bi dovelo do otkaza za 800 zaposlenih.

 

Iako je u martu 2024. Evropsko vijeće pristalo na otvaranje pregovora o pristupanju, BiH, naglašava MFRR, tek treba poboljšati svoje okruženje za medije kako bi nastavila svoj put prema Evropskoj uniji, budući da je Evropska komisija ukazala na nazadovanje u slobodi medija u svom izvještaju objavljenom u novembru 2023.

 

Iz MFRR-a su podsjetili da Udruženje BH novinari duže vrijeme osuđuje teške uslove rada novinara dva javna servisa, njihova loša radna prava, niske plate i dotrajalu opremu.

 

Partneri MFRR-a pozvali su u saopštenju nadležna tijela u BiH da pronađu održivo rješenje kako bi se javnim emiterima osiguralo dovoljno sredstava za normalno funkcionisanje, kao i provedbu pravnog okvira koji štiti njihovu nezavisnost i garantuje njihovu misiju javnog servisa.

 

“Održivo finansiranje javnih servisa preduvjet je za pristupanje zemlje Evropskoj uniji, u skladu s novousvojenim Zakonom o slobodi medija u Evropi”, piše u saopštenju. Iz MFRR-a očekuju da će istraga Tužilaštva rasvijetliti finansijsko upravljanje posljednjih godina i pronaći odgovorne za sistemsku opstrukciju Zakona o javnom radiotelevizijskom sistemu koja traje gotovo dvije decenije.

 

Saopštenje su potpisale organizacije: Evropska federacija novinara (EFJ), Article 19, Evropski centar za slobodu štampe i medija (ECPMF), Osservatorio Balcani Caucaso Transeuropa (OBCT), Free Press Unlimited (FPU) i Medijska organizacija jugoistočne Evrope (SEEMO).

 

Izvor: ECPMF