Pitanje medijskih sloboda u BiH nije baš tako jednostavno i jednoznačno, kao što se ne prvi pogled čini. Iz prostog razloga što je medijska scena u našoj državi krajnje heterogena i što je priča o pritiscima na medije, prijetnjama i njihovoj borbi, u dobroj mjeri plod krajnje neprihvatljive generalizacije, “podruštvljavanja“ individualnih zasluga i neovlaštenog prisvajanja ugleda proisteklog iz borbe relativno male skupine izuzetaka od pravila, što vodi ka kolektivnoj laži, u kojoj razni segmenti društva učestvuju iz različitih interesa.

Naprosto, nije tačno da su pritiscima, nasilju i prijetnjama smrću izloženi mediji generalno ili novinari kao profesija. Mada se čak i medijski ogranci političko-vjersko-gangsterskog podzemlja i nadzemlja, koji direktno učestvuju u pokušaju zatiranja te male grupe hrabrih pojedinaca, te, masa konformista i kukavica, koji čitav sukob posmatra sa sigurne udaljenosti, iz svojih mišijih rupa, vole kititi njihovim „perjem“, odnosno kolektivizirati osobine i zasluge pojedinaca i iz toga onda izvlačiti i individualnu korist za sebe pojedinačno (pa dođemo u apsurdnu situaciju da nad „svojom“ ugroženošću lamentiraju medijski ekvivalenti čuvara nacističkih logora - onih što su, isto tako: „samo radili svoj posao“ - i da to rade istovremeno gazeći po onima čijim se zaslugama kite).

Smrt fašizmu- Sloboda narodu!

Medijske slobode imaju i svoju drugu stranu. One se često pogrešno interpretiraju i zloupotrebljavaju. Pod medijskom slobodom nam se prodaje slijepo robovanje režimu ili interesima mafije, pretvaranje medija u propagandnu mašinu i segment specijalnog rata, u oružje za ucjene i reketaško iznuđivanje novca.

Medijske slobode u BiH, naime, onemogućavaju se i pokušavaju uskratiti samo u onim slučajevima i za one pojedince i medije, za koje su one i predviđene i zbog kojih je njihovo postojanje toliko značajno – za kritičare vlasti i negativnih društvenih pojava.

Za medijske fašiste, gangstere, reketaše, propagandiste, sluge režima i mafije, ideološke trasere terorizma, ratne huškače, ksenofobe, rasiste i ekstremiste svih boja– nikakvih ograda i problema nema. Oni mogu sve! Čak i (nekažnjeno, naravno) pozivati na linč, organizovati fašistička divljanja, ugrožavati prava manjina, širiti vjersku i nacionalnu mržnju, lažno optuživati pojedince i grupe (nvo, druge medije, manjinske skupine, čitave narode), provocirati podjele i sukobe, i činiti zločine i u zločin gurati druge ljude.

Pod medijskim slobodama se, dakle, u BiH, prodaju klasična kriminalna djela. Kao što je pozivanje na rušenje sekularnog, demokratskog uređenja i na stvaranje teokratske diktature (i u sklopu toga obilježavanje svih drugih i drugačijih – od židova, kršćana, sekularista, ateista, preko evropskim civilizacijskim vrijednostima sklonih pojedinaca, do drugačijemislećih muslimana - kao meta za odstrijel), od strane saudijskim parama finansiranog medijskog ogranka vehabijskog pokreta u BiH, magazina SAFF. Ili, kao što je Avazovo organizovanje vjerskog ekstremističkog nasilja na ulicama Sarajeva, reketaško iznuđivanje novca i kontinuirani teror koji sprovodi nad čelnim ljudima najznačajnijih sarajevskih medija ili opozicionim političarima (a koji se, svojim primitivizmom, vulgarnošću, amoralnošću, ekstremnom neljudskošću, mržnjom i staljinističkim konstrukcijama i lažima, može porediti samo sa najodvratnijim komadima četničke ratne propagande zločinca Riste Đoge). Ili širenje vjerske i nacionalne mržnje i provociranje rata i završetka genocida, u sklopu fašističkog i separatističkog projekta vladajućeg režima u RS, od strane tamošnjih glavnih medija (po kojima se Bošnjaci/muslimani u RS ubrzano naoružavaju, „otkriva“ se da su počinioci dosad nerazjašnjenih zločina, za koje se osnovano sumnjiči sam režim, Bošnjaci, da je muftija banjalučki vlastitim rukama ubio 8 Srba na Vozućoj itd. itsl.) – da sad prikrivanje kriminala mafije na vlasti i učestvovanje u obračunima s njenim neprijateljima (iz nvo sektora i medija, uz par pojedinaca), ne govorimo.

Mediji u BiH, su, zapravo, većinski, kao i politički sistem, odnosno država/društvo u cjelini, kidnapovani od mafije i ekstremista. I mada među njima postoje ozbiljne razlike, pa čak i neprijateljstva, jedini stvarni, i istovremeno zajednički neprijatelj, im je ona grupica izuzetaka od pravila. Na koje se zajedničkim snagama obrušavaju, na identičan način na koji njihovi nacionalističko-mafijaški mentori i (robo)vlasnici zaboravljaju na sve međusobne razmirice, kada se treba obračunati s opozicionom antinacionalističkom, građanskom „opasnošću“.

Silovanje istine, zlostavljanje nedužnih, genocid nad razumom, pojedinačne i grupne javne egzekucije, trgovanje sa zločincima, političko mešetarenje, stvaranje neformalnih centara moći, lažno predstavljanje, obmanjivanje, zaglupljivanje i uništavanje javnosti, svođenje naroda na stoku u dobro ograđenom toru - sve su to obilježja djelovanja najmoćnijih medija u državi, onih u rukama mafije. To, zapravo, nisu mediji (i ključni društveni problem je kako im oduzeti to pravo na lažno predstavljanje!), nego sredstva propagande i specijalnog rata i oružje, s kojim se, prislonjenim na  naše čelo, mafijaški partneri iz nacionalističkog političkog, vjerskog, medijskog i gangsterskog podzemlja i nadzemlja i balkanskog kruga bogataša, ruku do lakata uprljanih krvlju nevinih, igraju ruskog ruleta.

Medijska gerila

Sudbina 60-minutaške medijske gerile, koja se, svojevremeno (zahvaljujući OHR-ovom oktroiranju upravnog odbora FTV nad kojim kontrolu nije imala vladajuća naciokratija) uspjela infiltrirati na Federalnu televiziju, da bi je vremenom potpuno preuzela, stvorivši od nje trenutno najznačajniji kritički medij na prostoru BiH (daleko nadrastavši i najsmjelije snove sarajevskih magazina, koji su, zapravo, održali iskru i bili svjetionik, u najmračnijim ratno-poratnim danima), indikativna je.

Front (smrtnih!) neprijatelja koje ova gerila ima protiv sebe, osim što je po brojnosti i moći, naprosto, zastrašujući, istovremeno je, zapravo, i krajnje precizan spisak zla s kojim se suočava ova zemlja i njeni građani.

Tu je, bukvalno, kompletna nacionalistička politička vrhuška zemlje, među kojima se, po opasnosti, izdvaja laktaški diktator, čiji politički „neprijatelji“ nekom „čudnom igrom slučaja“, završavaju kao žrtve linča, kamenovanja, demoniziranja, otpuštanja sa posla, ekskomuniciranja, te – podmetnutim eksplozivom, razneseni u komade.

Tu su najviši dužnosnici vjerskih zajednica u BiH (od pedofilima, raskoši i kriminalcima sklonog reisa Cerića, preko inkizitora vladike Grigorija i nadređenog mu neprocesuiranog ratnog zločinca Kačavende, do ekstremnog hercegovačkog desničara monsinjora Ratka Perića).

Tu su visoko pozicionirani članovi vladajućih stranaka, koji su, u prethodnom periodu, počeli posezati i za fizičkom silom u obračunavanju s nepodobnim novinarima.

Tu je državni parlament, koji je sramotno, stao u odbranu banana-siledžije iz svojih redova (Sadika Bahtića, poslanika Stranke za BiH) i za nasilje optužio žrtvu. I to, da bi stvar bila tragičnija, putem svoje Komisije za ljudska prava i etiku.

Tu je Federalni parlament (i Vlada) koji uporno pokušavaju uspostaviti političku (partijsku) kontrolu nad federalnom televizijom i koji su čak odbili osuditi prijetnje smrću predvodniku te medijske gerile.

Tu su vjerski ekstremisti, s fobijom od svega drugačijeg od njihovog redukcionističkog shvatanja religije, koji 60-minutaše optužuju za islamofobiju i prijete im terorističkim aktima i odsjecanjem glava.

Tu je kriminalno podzemlje, s dubokim vezama s političkim moćnicima, koje, inače, ne preza ni od ubistava. Pogotovo kad za njih imaju prećutnu(?) saglasnost od političkih, vjerskih i medijskih pokrovitelja.

Tu su korumpirani i kriminalizirani pojedinci ili dijelovi federalnog i državnog policijsko-tužilačko-sudskog aparata, koji se pridružuju pokušajima da se uništi slobodna javna riječ u BiH.

Tu je kompletan aparat pod kontrolom režima u RS, koji radi na uništenju ove opasnosti po tamošnju kriminalnu hobotnicu i neprikosnovenog, nervozi, bahatosti, primitivizmu i nasilju sklonog Gazdu. Prisiljavajući čak i kablovske operatore da cenzurišu emisije i priloge koji kritički govore o Vođi. Ili sudeći novinarima zato što su „neovlašteno snimali“ kad im je prijećeno metkom u čelo.

Tu su nerazotkriveni ili neprocesuirani ratni zločinci i njihovi simpatizeri, saučesnici u zajedničkom zločinačkom pothvatu, koji neprovedenu denacifikaciju u BiH koriste za infiltriranje u osjetljive dijelove sistema i nastavak destrukcije države mirnim putem (kontrolom entitetskog ili uništavanjem državnog emitera, recimo, ili sprječavanjem procesuiranja stravične pljačke političkih moćnika).

I, konačno, sami mediji i novinarski pojedinci, kontrolirani od strane mafije ili fašističkog režima u RS, daju svoj „nesebičan“ doprinos borbi protiv 60-minutaških medijskih gerilaca. Od kontinuirane kampanje blaćenja i pokušavanja dovođenja u pitanje njihovog kredibiliteta u javnosti, od strane Avaza, do zombijevski jednoglasnog ponavljanja rečenica iz centralnog propagandnog stožera suludog pljačkaško-totalitarno-zločinačkog režima Milorada Dodika. Avazovsko-republičkosrpsko novinarsko smeće i profesionalno dno, usuđuje se čak tim epitetima, koji su njihova(!) temeljna odrednica, karakterisati vrhunac novinarske i ljudske hrabrosti u BiH. Što je, zaista, izazov za slabiji želudac.

Ali je istovremeno, sve to, i klasičan primjer kako mala grupa istini, i borbi protiv zločinačke nenarodne vlasti, mafije i ekstremista, odanih pojedinaca, može prerasti u široki pokret koji prijeti temeljima te vlasti i mafijaško-fašističke strahovlade.

Brutov nož u leđima

60-minutaško preuzimanje Federalne televizije, putem postepenog uticaja na okruženje i njegove transformacije i približavanja idejama Gerile, pokazatelj je, zapravo, mogućnosti transformacije čitavog društva. Zato je, zapravo, i razumljiva sveobuhvatnost akcije koja se provodi u cilju obračuna s njom i njenog zatiranja. Akcije u kojoj učestvuju svi oni kojima trenutna situacija u društvu savršeno odgovara i koji se plaše gubitka vlastite pozicije s koje pljačkaju i unesrećuju građane BiH.

U suštini, u BiH nisu na djelu medijske slobode, nego njihov privid. I izopačenje. Slobode su samo formalno dozvoljene. Ali se svako njihovo upotrebljavanje u izvornom, stvarnom značenju i namjeni – onemogućava, dok se iste, zapravo, zloupotrebljavaju za širenje neslobode, bilo putem totalitarne strahovlade, bilo putem gangsterskog ucjenjivačko-reketaškog „novinarstva“. Istinski slobodni mediji u BiH, još uvijek se mogu pobrojati na prste jedne ruke.

No, treba reći da je situacija u dva entiteta neuporediva.

U RS, mediji koji nisu pod direktnom kontrolom režima i sastavni dio njegovog propagandnog aparata, ćute i trpe, u strahu od sankcija mahnitog šizofrenog Vođe koji ne podnosi nikakvu kritiku, čekajući „bolja vremena“ (ponašajući se, ustvari, po onoj svojevremenoj možda tačnoj ali time ništa manje skandaloznoj izjavi predsjednika jednog novinarskog udruženja: „Mediji u BiH će biti slobodni kada bude slobodno društvo u cjelini“), te je slobodna riječ svedena, praktično, na Vaskovićev i Babićev „Stav“, uz tek povremene skromne trzaje drugačijemislećeg od režimskog.

U Federaciji BiH, pak, poslije petnaestak godina u kojima je čast profesije čuvala malobrojna skupina okupljena oko nezavisnih sarajevskih časopisa (hajde da budem lažno(!) skroman, pa da izostavim lično poratno „provincijsko“ satirično satiranje političkih moćnika), 60-minutaška medijska gerila je, kontinuiranim radom, uspjela da proširi uticaj i da alternativu pretvori u mainstream. Koliko je god u RS teško naći nekoga ko se usuđuje govoriti protiv režima, toliko je u Federaciji BiH, čak i u unutar samih vladajućih partija, postalo teško naći nekoga ko ima lijepe riječi za bilo koju Vladu i Parlament u državi, što je, zapravo, preduslov za psihičko zdravlje tranzicijske zajednice. Zasluga 60-minutaša, odnosno Federalne televizije, za to je presudna. Koliko god su „istorijske“ zasluge sarajevskih magazina i njihova avangardna društvena pozicija (oni čak i danas, uz svoj, rade i posao nepostojeće intelektualne scene, pa dijelom i nvo i društvenih pokreta) značajni (bez obzira na povremene greške, lutanja i „prljave strasti“), bez osvajanja/oslobađanja ovog elektronskog medija sve pozitivno što se dešava u Federaciji, a što, uzgred, Vođinu priču o „boljem dijelu BiH“ čini apsurdnom i tragikomičnom (osim za ljubitelje totalitarnog reda, rada i kičme discipline, uvijek na korak od „rada koji oslobađa“), ne bi bilo moguće.

No ono što je zabrinjavajuće je da ova medijska scena u Federaciji nije proizvod svijesti političke elite i zrelosti kompletnog društva, nego je, naprotiv, stvorena uprkos toj političkoj eliti, koja s neskrivenom zavišću i frustracijom gleda na totalitarnu kontrolu koju je u drugom entitetu ostvario njihov politički partner i strpljivo čeka „svoju priliku“. Što dovodi u pitanje opstanak ostvarenog nivoa medijske slobode, odnosno preživljavanje njenih nosioca, na duži rok. Pogotovo bez čvrste međunarodne kontrole i sprječavanja političkog uplitanja u rad medija.

Dodatni problem u čitavoj priči je pojava intelektualne kolaboracionističke bagre, glasnogovornika konformističke, podaničke, kukavičke scene, licemjera, koji se, slično nekim ovdašnjim političarima, lažno predstavljajući kao građanski, pridružuju napadima na još uvijek skromnu i krhku slobodnu medijsku teritoriju, insistirajući na malograđanskim normama pristojnosti, kvalitetu dikcije, gramatičkoj pedantnosti, švedskim standardima komunikacije,... dok u neravnopravnoj borbi medijskog davida i mafijaško-fašističkog golijata samo što se još glave nisu počele kotrljati.

Pošto je autor ovog teksta, prije ravno 10 godina, ugasio svoj satirični časopis POLIKITA, ne zbog permanentnih pritisaka vlasti, zabranjivanja novine, protuzakonitih policijskih akcija, sudskih procesa, nametanja trostruko većeg poreza nego ostalim časopisima u zemlji, ometanja distribucije, javnog uništavanja novine, pozivanja na linč od strane visokopozicioniranih članova vladajuće partije, proglašavanja izdajnikom, optužbi za bogohuljenje i vrijeđanje Vođe i nacionalnih, vjerskih, moralnih i patriotskih osjećanja građana,... nego upravo zbog zgađenosti bijednicima iz medijskog i intelektualnog života koji su se javnosti lažno predstavljali kao građanski, lijevo orijentisani, kritički intelektualci i profesionalni novinari, koji bi pri svakom sukobu Polikite s vlašću, stali na stranu autoritarnog nacionalističkog pljačkaškog režima i njegovog vođe, znam da ta intelektualna bagra predstavlja mnogo veću opasnost za slobodu javne riječi nego što se to na prvi pogled čini. Radi se, naime, o tome da ste za poznatog neprijatelja spremni, ali vas brutovski nož među vašim plećkama uvijek iznenadi. I zaboli mnogo strašnije nego svi ostali.