Analiza izvještavanja online medija o depresiji, napadima panike, anksioznosti.

foto: Screenshot / Izvještaj Crtice i senke

Izvještaj “Crtice i senke: monitoring medijskog izveštavanja o mentalnom zdravlju” pokazao je zabrinjavajuće nalaze u medijskom izvještavanju o mentalnom zdravlju. Izvještaj je objavio Psihološki centar za mentalno zdravlje u zajednici MentalHub iz Novog Sada, a autori su Stefan Janjić, Ivana Janjić i Milica Stanisavljević.

U istraživanju je analizirano kako online mediji u Srbiji izveštavaju o mentalnim tegobama i mentalnom zdravlju, na osnovu najviralnijih objava o depresiji, napadima panike, anksioznosti, post-traumatskom stresnom sindromu, šizofreniji, fobijama, suicidu. Analizirano je 245 tekstova online medija u periodu od tri godine, od januara 2021. do decembra 2023.

Istraživanje pokazuje, između ostalog, da u korpusu tekstova o depresiji uglavnom su zastupljene priče fokusirane na slavne ličnosti. Navodi se da je indikativno što se kao okidač za depresiju gotovo isključivo spominju izuzetno traumatični događaji, što čitaoce može navesti na pogrešne predstave o prirodi i nastanku depresije, kao i na zanemarivanje izuzetno važnih činilaca, poput genetskog faktora, hroničnog stresa i uticaja okruženja. Zaključuje se da ovakvo formatiranje tekstova i izbor tema mogu dovesti do pogrešnog shvatanja da depresija nije legitimna ako nema ekstremnih trauma kao okidača, što može, kako navode autori, obeshrabriti čitaoce da potraže pomoć i podršku.

Istraživanje pokazuje i da se izvještavanje medija o anksioznosti u najviralnijim objavama kreće u dva pravca: ispovijesti poznatih ličnosti i savjeti u domenu narodne medicine i pozitivne psihologije, te da se anksioznost primarno predstavlja kao žensko iskustvo.

Preporuke nastale u okviru izvještaja su da novinari koji izvještavaju o mentalnom zdravlju moraju makar na osnovnom nivou biti edukovani o toj temi.

Autori naglašavaju da bi svjedočenja osoba koje se suočavaju s mentalnim tegobama trebalo prenositi s dužnom pažnjom, bez trivijalizacije i provociranja podsmijeha. Kada se izvještava o naučnim otkrićima u oblasti mentalnog zdravlja, autori ističu da je neophodno izbjegavati spekulacije, navoditi tačne informacije i kontekst, a u online sadržajima poželjno je i linkovanje istraživanja na koje tekst referiše.

Cijelo istraživanje koje je kreirao MentalHub u okviru projekta Mentalno zdravlje u etru, možete pogledati na ovom linku.