Share fondacija: Pregled trendova o rodno zasnovanom digitalnom nasilju u Srbiji

foto: Share fondacija/Screenshot

Share fondacija iz Srbije je 20. septembra ove godine objavila pregled trendova o rodno zadnovanom digitalnom nasilju u toj zemlji, oslanjajući se na postojeće analize i inicijative, uglavnom iz zajednica civilnog društva.

U publikaciji autorice Anđele Milivojević definisani su različiti oblici online nasilja, poput seksualnog sramoćenja online. Predstavljeni su i primjeri i iskustva djevojčica i žena iz Srbije, od osvetničke pornografije i deepfake sadržaja do online proganjanja i ograničavanja i kontrola pomoću tehnologije. 

Autorica u publikaciji navodi da su digitalni prostori postali novo mjesto za rodnu diskriminaciju i zlostavljanje, gdje se sa povećanim rizicima poput uznemiravanja, govora mržnje i seksualnim zlostavljanjem posebno suočavaju žene i druge marginalizovane grupe.

“Rodno zasnovano digitalno nasilje proizlazi iz društvene nejednakosti i često počiva na mizoginiji i homofobiji kao i stereotipizaciji tradicionalnih rodnih uloga. Prema dostupnim podacima, novinarke, aktivistkinje, političarke, kao i druge žene u javnom životu, nalaze se među najugroženijim i često trpe mnogo veći obim pretnji, uvreda i ekstremnijih oblika onlajn zlostavljanja”, istaknuto je u uvodu.

U pregledu je opisano i nekoliko takvih primjera, uključujući primjere online uznemiravanja novinarki Ane Lalić i Jovane Gligorijević, glumice Milene Radulović i drugih.

Autorica ističe da rodno zasnovano nasilje u digitalnom prostoru ograničava slobodno izražavanje osoba i potiskuje žene i marginalizovane rodne grupe u autocenzuru, ugrožava njihovo mentalno zdravlje i vodi ka isključenju iz digitalnog života. Iako se rodno zasnovano digitalno nasilje odvija na mnogim društvenim mrežama i platformama, dominantne platforme su Facebook, Instagram, Whatsapp, Snapchat, X i TikTok.

Pregled autorice Anđele Milivojević također nudi i dio sa odgovorima i izazovima u borbi za suzbijanje ove vrste nasilja. U tom dijelu su opisani postojeći mehanizmi pravne zaštite u Srbiji, a predstavljene su i aktuelne inicijative za izmjenu zakona, posebno u pogledu kriminalizacije zloupotrebe snimaka polne sadržine, kao i one stvorene uz pomoć vještačke inteligencije.

Pregled nudi preporuke koje su namijenjene zakonodavnim tijelima, policiji, pravosudnim organizama, školama i psihosocijalnim službama, organizacijama civilnog društva, kao i široj javnosti, od svakodnevnih korisnika interneta do influensera koji na njih često značajno utiču, koji mogu služiti ovim akterima i u drugim državama.

Cijeli dokument dostupan je na ovom linku.

Izvor: SHARE fondacija

___

Želite sedmični pregled vijesti, analiza, komentara i edukacija za novinare u Inboxu Vašeg e-maila? Pretplatite se na naš besplatni E-bilten ovdje.