SLAPP - oblik pravnog uznemiravanja koji se koristi za zastrašivanje i ušutkivanje onih koji govore u javnom interesu.

foto:  Pixabay / Ilustracija

Zajednički stav o takozvanoj Anti-SLAPP direktivi - zakonskoj regulativi koju je predložila Evropska komisija 2022. godine - usvojilo je Vijeće Evropske unije (EU) u petak, javlja Evropska federacija novinara (EFJ). Ova organizacija smatra da je tekst, koji je znatno oslabljen, daleko ispod prvobitnog cilja zakona a to je, kako navodi EFJ, zaštita novinara i prava na informacije u EU.

Mnogo ispod onoga što je Evropska komisija do sada predložila, Vijeće EU ne obećava efikasan i adekvatan okvir za okončanje porasta SLAPP tužbi, navodi EFJ. Organizacija ističe da Vijeće namjerava ograničiti djelokrug direktive na čiste “prekogranične” slučajeve, tj. slučajeve u kojima se krivično gonjenje odvija u drugoj državi članici EU. Između ostalog predložena je i restriktivna definicija „očigledno neosnovanih slučajeva” kao i brisanje odredbe o naknadi štete u korist meta SLAPP-a.

EFJ, komentarišući tekst Vijeća, smatra da takva pozicija ne pokazuje snažnu političku volju da se djeluje u korist slobode izražavanja.

„Previše je restriktivna da bi imala značajan uticaj. Jasno je da vrlo mali broj slučajeva spada u okvir onoga što Vijeće predlaže. Još jednom, javna opredjeljenja država članica ne pretvaraju se u konkretnu akciju kada je u pitanju obezbjeđivanje povoljnog okruženja za novinare i medijske kuće”, izjavio je generalni sekretar EFJ Ricardo Gutiérrez.

Tokom sastanka Vijeća za pravosuđe i unutrašnje poslove ministri Austrije, Mađarske, Slovenije, Njemačke, Poljske, Italije, Hrvatske, Litvanije, Holandije, Luksemburga, Slovačke, Estonije, Bugarske i Grčke u velikoj su mjeri podržali stav Vijeća, piše EFJ. Države su istakle „uravnotežen“ pristup kojim se osigurava pravo na pristup pravdi, kao i omogućavanju neophodnoj „fleksibilnosti“ na nacionalnom nivou te daje „više diskrecije nacionalnim sudovima“. Malta i Irska su pak naglasile da je tekst mogao biti ambiciozniji.

Komesar EU za pravosuđe Didier Reynders, dodaje EFJ, naveo je da bi više volio da vidi strožije odredbe.

„Želim da izrazim svoje žaljenje zbog slabljenja pravnih lijekova protiv zlonamjernih sudskih postupaka, posebno brisanja odredbe o naknadi štete i slabljenja odredbe o dosudi troškova”, kazao je Reynolds.

Strateške tužbe protiv učešća javnosti (SLAPP) su oblik pravnog uznemiravanja koji se koristi za zastrašivanje i ušutkivanje onih koji govore u javnom interesu, podsjeća EFJ, dodajući da Anti-SLAPP direktiva ima za cilj da se pozabavi rastućim problemom strateških tužbi protiv novinara, aktivista i drugih javnih nadzornika širom Evrope.

EFJ piše da je izvještaj koji je 2022. objavila Koalicija protiv SLAPP-a u Evropi (CASE), čiji je EFJ član, pokazuje kumulativni trend rasta SLAPP-a od 2015. godine. 

Evropski parlament treba da usvoji mišljenje 27. juna, odnosno prije nego što tri institucije počnu trijalogne pregovore.

Izvor: EFJ

___