Saopštenje OHR-a povodom sjednice NSRS-a na kojoj će se naći Nacrt zakona o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija

foto: OHR

Nacrt zakona o posebnom registru i javnom radu neprofitnih organizacija koji će se naći na dnevnom redu Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS) 26. septembra ima za cilj da ušutka i zastraši organizacije civilnog društva, suzbije slobodu udruživanja i izražavanja, te ugrozi pluralizam i kritiku vladinih politika, saopštio je Ured visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini (BiH) danas.

OHR je u saopštenju objavljenom na Twitteru naveo da organizacije civilnog društva imaju suštinsku ulogu u demokratskim sistemima, kao i da, kako je istaknuto, Vlada Republike Srpske (RS) pokazuje manjak povjerenja u vlastite građane i želi da ih kontroliše.

“Ona mora prestati sa udarima na pravo građana na udruživanje i ne treba se plašiti kritika. Ovakvom zakonu nema mjesta u demokratskom društvu i mora biti povučen”, naglašeno je iz OHR-a BiH.

pic.twitter.com/FnluzWuDOG

— OHR BiH (@OHR_BiH) September 25, 2023

Peta redovna sjednica NSRS bi trebalo da počne sutra u 10 sati. Na 12. od 21. tačke Prijedloga dnevnog reda nalazi se Nacrt zakona o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija.

Na Nacrt su ranije reagovali i u Transparency Internationalu u BiH. Početkom prošle sedmice su uputili svim klubovima poslanika u NSRS komentare na Nacrt.

“Prijedlog da se posebno reguliše rad samo jednog broja neprofitnih organizacija, osim što je diskriminatoran, nije u skladu sa Evropskom konvencijom o osnovnim ljudskim pravima i slobodama, Ustavom RS i BiH, te zakonima o udruženjima i fondacijama i poreskom postupku RS”, pisalo je između ostalog u saopštenju TI BiH.

Udruženje Umbrella, koje okuplja 13 istraživačkih neprofitnih medija, takođe je reagovalo te je u saopštenju od sredine septembra zahtijevalo što hitnije povlačenje Nacrta. Upozorili su da ukoliko bude usvojen u predloženom tekstu, ovaj zakon će definitivno predstavljati udar na slobodu udruživanja u RS, te će imati nesagledive posljedice za civilno društvo, ali i slobodu medija u RS.

U predloženom zakonu se neprofitne organizacije definišu isključivo kao one koje u “cijelosti ili djelimično finansiraju druge države, njihovi organi ili njihovi ovlašteni zastupnici, međunarodne i strane organizacije, strani državljani ili registrovane nevladine organizacije koje se finansiraju iz inostranstva...”.

Kao obrazloženje za donošenje ovog propisa, Vlada RS je ranije navela da do danas nije posebnim zakonom uređena oblast javnosti rada neprofitnih organizacija i nadzor nad zakonitošću njihovog rada, te da se zbog nepostojanja ovog zakona stvaraju “pretpostavke za urušavanje pravnog sistema i ustavnog uređenja RS i čine štetne posljedice na rad organa i organizacija RS”.

Nacrtom se zabranjuje političko djelovanje ovih organizacija, koje bi morale Ministarstvu pravde RS dostavljati polugodišnji i godišnji finansijski izvještaj. Ukoliko se nacrt usvoji, materijali ovih organizacija koji se objavljuju putem medija i informacionih i telekomunikacijskih mreža morat će imati oznaku “neprofitna organizacija”, što se također odnosi na medije koji se finansiraju stranim sredstvima.

___