Negdje sredinom novog filma Quentina Tarantina Once upon a time…in Hollywood (“Bilo jednom…u Hollywoodu”), glumica Sharon Tate (koju igra Margot Robbie) ulazi u kino dvoranu da bi vidjela matineju svoga filma The Wrecking Crew. Glumica skida obuću i osluškuje reakcije malobrojnih gledalaca. Ovo je samo jedna od epizoda, samo jedna od priča u većoj, Tarantinovoj filmskoj priči o Hollywoodu s kraja šezdesetih godina prošlog stoljeća. I onda, kao da se filmska magija s ekrana prenijela i u moj život, jednog petka ujutro sam, u društvu još troje ljudi, bio u prilici da vidim novi Tarantinov film. I da budem onaj najmanji dio lutke zvana Babuška.

Već sam naslov i tri tačke u njemu upućuju da je priča, i ono kako je ispričana, jedino što je važno. Bilo jednom… je filmska priča stala u dva februarska dana i jednu avgustovsku noć 1969. godine u gradu Los Angeles, i njegovom sinonimu za filmsku industriju, Hollywoodu. Karakteri glavnih filmskih junaka, glumca Ricka Daltona (Leonardo DiCaprio) i njegovog  dublera Cliffa Bootha (Brad Pitt), su ovlašno bazirani na stvarnim likovima, baš kao i ukupno holivudsko okruženje. Ali unutar njega, Tarantino ne bježi ni od “stvarnih” Stevea McQueena, Brucea Leeja ili Mame Cass (“The Mamas and the Papas”). I onda još jedna, nezaobilazna historijska činjenica: u noći između osmog i devetog avgusta te godine Charles Manson i njegova “Family” su masakrirali Sharon Tate i njene prijatelje.

Ono što je važno, “Once upon a time...” nije nikakva historiografska ili dokumentarna rekonstrukcija zločina niti moralistička kritika društva i cjelokupnog sistema. Ovo je priča o filmskoj industriji, o zakonitostima filmskog žanra, o nepredvidljivom uticaju pop kulture, o relaciji umjetnost – stvarnost, o njihovom preplitanju i gubljenju granica. Od inserata iz crno-bijelih televizijskih serija, intervjua, preko umetnutih bljeskova sjećanja, preko simbioze stvarnosti i glumačkog seta, preko muzičkih zavjesa, audio i vizuelnih reklama, do dokumentarističkih telopa i Deux ex Machina naratorovog glasa, ovo je film koji gledaoca vodi neistraženim putevima mašte ali uvijek sa distance, uvijek ga vraćajući na početak: mi smo naratori s druge strane filmskog ekrana a vi ste gledaoci, zavaljeni u svoje udobne kožne fotelje. Ovo sve je moglo biti, baš kao što je Rick mogao, umjesto Steve McQueena, dobiti ulogu u “The Great Escape” (“Veliko bjekstvo”). I može Tarantino, uz pomoć savremene tehnike, napraviti kao da se to desilo ali svi znamo da nije. Iz scene u scenu, iz jednog narativnog kruga u drugi, Quentin Tarantino u “Once upon a time…in Hollywood” kao da uporno ponavlja: Mi samo pričamo priču, mi pravimo našu verziju stare, šekspirovske “mišolovke” a na vama je da poslušate savjet grupe Oasis:

          But please don't put your life in the hands
          Of a Rock n Roll band
          Who'll throw it all away 

          (Don't look back in anger)

Distanca i perspektiva čine osnovnu strukturu Tarantinovog autorskog pristupa u ovom filmu. I ne zaboravimo: ovo je samo film, i ništa preko toga. Udvajanje i dvostruka perspektiva postaju lajtmotiv koji se, poput osnovne muzičke teme, ponavlja tokom cijelog filma.

Pussycat:  Jesi li ti glumac?
Cliff Booth: Ne, ja sam dubler.

Intervjuer: Sa moje lijeve strane je Rickov dubler, Cliff Booth. Pa onda, Rick, objasni publici šta je posao dublera?
Rick Dalton: Dužnost glumca je da radi mnoge opasne stvari. Cliffu je suđeno da nosi teret.
Intervjuer: Je li to, uh, kako bi ti opisao svoj posao, Cliff?
Cliff Booth: Šta, da nosim njegov teret? Yeah, to je otprilike to.

Osim Cliffa Bootha, drugi važan dubler u Once upon a time…in Hollywood je Charles “Tex” Watson (Austin Butler) koji u velikom filmskom finalu “mijenja” Charlesa Mansona. Njegova naredba “Ubijmo svinje!” proizvod je saznanja da je Rick Dalton u stvari, agresivni Jake Cayhill, junak televizijske serije uz koju je odrastao i koja je predstavila nasilje kao mjerilo životnih vrijednosti. Tarantino i njegovi scenaristi se neće upuštati u bilo kakva moraliziranja, velike riječi ili mudrosti, opravdanja ili optužbe. Za mene, ključna scena ovog filma je susret Ricka Daltona i osmogodišnje glumice Trudi Fraser (Julia Butters). Dječijom jednostavnošću Trudi uspijeva, u isto vrijeme, da uzdigne Ricka iznad njegovog emocionalnog dna i da, bolje od režisera i producenata objasni Stanislavskog i  njegov glumački metod. Kada je Rick na snimanju jedne scene grubo odgurne i baci na pod da bi se poslije izvinjavao, Trudi mu kaže da se ne brine, da uvijek na posao dolazi pripremljena pa mu pokaže spužvu ispod kostima.

“Once upon a time…in Hollywood” se tek počeo prikazivati u SAD pa se reakcije na “istinitost” ekranizacije, dominaciju bijele rase ili tretman Charlesa Mansona tek trebaju očekivati. Ako je suditi po ogorčenosti Bruce Leejeve porodice, mnogi će zanemariti fikciju i tražiti slijepo poštovanje historijskih detalja i uvriježenih percepcija. I onda će se opet otvoriti nova epizoda beskonačne diskusije o umjetničkim slobodama, o kreaciji i interpretaciji, o realnosti i fikciji. U ovom slučaju o pulp fiction.

“Tex” ogovara Ricku Daltonu: “Ja sam realan koliko i krofna, pederčino”.

___