Petnaest mladih osoba iz različitih dijelova BiH učestvovali su na prvom debatnom kampu medijske pismenosti, koji je završen početkom sedmice u Tešnju, u organizaciji Mediacentra Sarajevo i JabihEU. Mladi su kroz trodnevni trening prošli intenzivnu pripremu za sudjelovanje u debati uz pomoć moderatora, a imali su priliku da se upoznaju sa problematikom govora mržnje i širenja dezinformacija na internetu, te sa postojećim mehanizmima i alatima regulacije sadržaja na internetu i društvenim mrežama.

“Prvi put se susrećem sa ovakvim tipom kampa i uopšte sa debatom kao jednom dijaloškom formom. Smatram da je ovo izuzetna prilika i način da se mladi u BiH upoznaju sa zloupotrebom društvenih mreža i zloupotrebom medijskog prostora. Smatram da je ovo jedan od najvažnijih oblika komunikacije u 21. vijeku i da je ovo jedan od najboljih oblika za sticanje oratorskih sposobnosti kao i drugih vještina”, govori Jovana Mišikić, studentica druge godine Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu iz Brčkog.

Istraživanja su pokazala da su online mediji i društvene mreže najznačajniji izvor informacija za mlade u BiH, te da mladi od 18 do 24 godine u prosjeku provode po četiri sata na internetu. Ipak, kako govore učesnici kampa, njihovi vršnjaci nisu upoznati sa pravilima moderacije na društvenim mrežama i sa štetnim sadržajima online.

Uvod u debatu se sastojao od teoretske podloge o tome koliko štetan sadržaj na društvenim mrežama kao što je širenje mržnje i dezinformacija može poticati društvenu polarizaciju što dalje dovodi do radikalizacije stavova pojedinaca i grupa. Također, učesnici kampa su uvidjeli kroz primjere, vježbe i studije slučaja koliko je demokratizacija pristupa informacijama istovremeno omogućila bilo kome da postane izvor informacija te samim tim uvidjeli su koliko taj sadržaj koji promiče dodatne vrijednosti i očekivanja može biti poguban za mlade i društvo.

Mihaela Daradan, diplomirana psihologinja iz Dervente i jedna od učesnica na kampu, kaže da mladi u BiH većinu svog slobodnog vremena provode na društvenim mrežama ali da su loše medijski opismenjeni i ne znaju pravila društvenih mreža. “Ako ne znamo pravila i uslove korištenja društvenih mreža, nećemo i znati koja su to naša prava i obaveze”, govori ona.

Odgovornost nemaju samo oni koji prate određene sadržaje na društvenim mrežama, već i oni koji ih kreiraju, smatra Sanin Bašić, student IT-a na drugoj godini Internacionalnog Burch univerziteta, koji ima svoj YouTube kanal. Kaže da je važno i da YouTuberi imaju odgovornost prema publici i da ne šire štetan sadržaj na internetu.

“Smatram da je zloupotreba društvenih mreža, medijskog prostora u BiH zaista dostigla vrhunac u ovom dijelu Evrope i svijeta i da smo mi možda nacija koja prednjači u pogrešnoj primjeni i pristupu društvenim mrežama”, govori Bašić.

Zadnji dan kampa bio je okončan finalnom debatom tokom koje su učesnici i učesnice pokazali stečene vještine debatovanja i korištenja argumenata na teme iz oblasti medijskog okruženja danas i medijske pismenosti.

“Zato što društvene mreže nose ogromne probleme i ogromne posljedice po naše društvo, mi bismo morali dodatno se obrazovati u tom sektoru, kako bi prije svega zaštitili svoju sigurnost a i sigurnost naših bližnjih”, kaže Belmin Delić, jedan od učesnika kampa iz Sarajeva.

Debatni kamp medijske pismenosti u Tešnju prvi je po redu od šest planiranih koji se održavaju u različitim dijelovima BiH. Kampovi se održavaju u sklopu projekta “Mladi za bolje medije” koji finansira Evropska unija, a zajednički implementiranju Mediacentar Sarajevo i  Ja bih EU.